Terzet-Digitaal Congres-5-mr. Pauline Woudenberg

TERZET 25 JAAR- DIGITAAL CONGRES 2018 2 # SCHADE Algoritmen in de letselschadepraktijk 1. Inleiding: leren van het verleden U wilt een doel bereiken. Grote kans dat u zichzelf (al dan niet bewust) vragen stelt, zoals: hoe heb ik eerder dit doel behaald? Welke stappen ondernam ik toen? Wat was de uitkomst destijds en waar lag dat aan? Kan ik de stappen precies herhalen of moet ik bijsturen? Kortom: u stelt vast wat u moet doen, grotendeels gebaseerd op ervaringen uit het verleden. Algoritmen werken net zo. 1 Een algoritme is een wiskundige set instructies die leidt naar een bepaald doel. Algoritmen worden gebruikt voor websites en computerprogramma’s. Het doel van een algoritme is zo specifiek mogelijk omschreven en hoe meer ‘herinneringen’ (informatie/ data), hoe sneller en accurater het algoritme de regels stap voor stap kan doorlopen en het doel kan behalen. Algoritmen zullen steeds meer het menselijke beslisproces vervangen. Juist voor ‘gevoelige’ beslissingen lijken algoritmen een uitkomst te bieden, omdat data en wiskunde objectief zijn - in ieder geval objectiever dan het menselijk brein. Zou dat niet een veelbelovende tool zijn in de letselschadepraktijk? De strijdbijl tussen verzekeraars en letselschadeadvocaten kan voor eeuwig worden begraven: een druk op de knop en de zaak wordt rechtvaardig afgewikkeld. Secundaire victimisatie behoort tot het verleden en benadeelden worden allemaal gelijk behandeld. Dat klinkt ideaal toch? Tijd om de mogelijkheden verder te onderzoeken. 2. Algoritmen: heden en toekomst Tegenwoordig hebben algoritmen al veel invloed op ons dagelijks leven. Een bekend voorbeeld is Google, die gebruik maakt van algoritmes om relevante zoekresultaten op te leveren. Daarnaast kent iedereen vast het fenomeen van de online winkels die ons volgen via zogenaamde pixel-plug-ins, zodat we op iedere website steeds die schoenen tegenkomen die we niet hebben gekocht. 2 Maar ook supermarkten gebruiken algoritmen om winkeldiefstal tegen te gaan, gemeenten bepalen aan de hand van algoritmen de kans dat iemand uitkeringsfraude pleegt en verzekeraars gebruiken algoritmen om prijzen van hun polissen te personaliseren. 3 In Amerika worden zelfs werknemers aangenomen, beoordeeld en ontslagen op basis van algoritmen. In de Amerikaanse rechtspraak worden algoritmen gebruikt voor het bepalen van de strafmaat en het voorspellen van recidive en ook in Nederland zijn er positieve geluiden over het gebruik van algoritmen in de rechtspraak. 4 De potentiële impact van algoritmen lijkt voor het publiek pas echt duidelijk te zijn geworden toen aan het licht kwam dat de Brexit en de Amerikaanse verkiezingen van 2016 mogelijk beïnvloed zijn door algoritmen. De betreffende methode werd bedacht door dr. Michal Kosinski 5 en toegepast door het bedrijf Cambridge Analytica. 6 In het kort: Kosinski heeft een methode ontwikkeld om de persoonlijkheid en het gedrag van miljoenen mensen nauwkeurig te analyseren. Daartoe worden mensen ingedeeld op basis van vijf persoonlijkheidskenmerken, ook 1 Zie voor een verhelderende animatie en toepassingsvoorbeelden ook www.nrc.nl: M. Hijink, E. de Valk, M. van Son, H. van der Vliet en E. van Driel, ‘De formule: hoe algoritmes ons dagelijks leven sturen’, NRC, 5 april 2018. 2 Ook sommige zorgverzekeraars maken gebruik van pixel-plug-ins. Zie: J. Schellevis en W. de Jong, ‘Verzekeraars sturen surfgedrag naar Facebook, ook van medische pagina’s’, NOS nieuws, 11 april 2018. 3 M. Hijink, E. de Valk, M. van Son, H. van der Vliet en E. van Driel, ‘De formule: hoe algoritmes ons dagelijks leven sturen’, NRC, 5 april 2018. 4 L. Verghagen, ‘Is een robot als rechter daadwerkelijk objectiever? Het vonnis van de machine’, Volkskrant, 14 oktober 2017. 5 Dr. Kosinski is onderzoeker in de psychometrie aan de Stanford Graduate School of Business. Eerder was hij hoofd van de University of Cambridge Psychometrics Centre. Psychometrie is een wetenschap waarin psychologische fenomenen worden gemeten aan de hand van big data. Voor een overzicht van Kosinski’s publicaties, zie: www.michalkosinski.com/home/publications. 6 Cambridge Analytica is een privaat Brits-Amerikaans politiek adviesbureau dat data-analyse gebruikt voor strategische communicatie voor verkiezingscampagnes.