NSFC Fanfare Klanken Nr. 4-2008

de handbewegingen van de dirigent. Anderen denken dat de tekens te vergelijken zijn met de accenten die we tegenwoordig nog in teksten gebruiken. Doordat er geen lijnen werden gebruikt was aan dit notenschrift niet te zien hoevéél hoger of lager een toon moest klinken dan de vorige, alleen of het hoger óf lager moest klinken. Er waren allerlei notatievormen van neumen, dat verschilde per streek. In sommige schriften lijkt de lengte van een noot al wel aangegeven te zijn, in andere nog helemaal niet. Er zijn ook theorieën dat het ritme in die tijd altijd hetzelfde was. In de 10e en 11e eeuw werd dit schrift verder ontwikkeld. Eerst werden de neumen rond één lijn geschreven die een toon aangaf, later werden dit twee lijnen en weer later vier lijnen. Het notenschrift met vier lijnen, dat al veel meer lijkt op ons huidige notenschrift, heet kwadraatnotatie. Dat ziet er als volgt uit: Hier zijn de neumen nog boven de kwadraatnoten geschreven, later zijn die verdwenen. Uit deze notenbalk met vier lijnen is onze huidige notenbalk, met vijf lijnen, ontstaan. 15