NSFC Fanfare Klanken Nr.4-2009

Tradities kerst Nederland kent vele tradities. Enkele van die tradities komen we in de decembermaand tegen. Het kerstfeest en het zetten van een kerstboom is een traditie die boven in de top tien van de Nederlandse tradities staat. Van oudsher kennen we veel kerstliederen voortkomend uit religieuze gezangen. Een bekend lied dat zijn oorsprong in de Middeleeuwen heeft, is Nu Zijt Wellekome, dat al voorkomt in vroege liedbundels. In vroeger eeuwen werden kerstliederen nog vaak gezongen in het Latijn, bekend onder de verzamelnaam Cantiones natalitiae. Uit de achttiende eeuw kennen we ook werken van grote componisten die het kerstfeest betreffen. Zo componeerde Johann Sebastian Bach het Weihnachtsoratorium. Het stuk bestaat uit zes cantates die de periode van Kerstmis 1734 tot en met Driekoningen 1735 betreffen. De tweede cantate is geschreven voor Tweede Kerstdag. Door velen wordt deze cantate als de mooiste en belangrijkste van de zes beschouwd. Een eeuw later kwam het nog steeds populaire kerstlied Stille nacht, heilige nacht tot stand door een samenwerking tussen Joseph Mohr en Franz Xaver Gruber: Op 24 december 1818 heeft de kapelaan van de St. Nicolaas parochie in Oberndorf bij Salzburg, Joseph Mohr, een probleem; het orgel in de kerk is kapot en kan dus niet gebruikt worden. Om toch een feestelijke kerstviering te hebben, stelt Mohr aan zijn organist voor om het lied dat hij in 1816 geschreven heeft, te gebruiken. Gruber schrijft er diezelfde dag een melodie bij voor twee mannenstemmen en een koor, met begeleiding van een gitaar. Diezelfde kerstnacht worden de zes coupletten van het lied voor de eerste keer uitgevoerd. Hierna blijft Stille Nacht, Heilige Nacht voorlopig alleen in Oberndorf bekend. Het lied komt terecht bij een familie in Tirol die het lied in 1839 in New York ten gehore brengt. 24