NSFC Fanfare Klanken Nr. 4-2010

De weg kwijt Op weg naar het vakantie adres kan het gebeuren, iedereen herkent dat waarschijnlijk wel. In vroeger tijden, zo’n 10 jaar of meer geleden maar voor velen ook recenter, kon je dan de bijrijder die de kaart las de schuld geven. Vandaag aan de dag, met het compleet ingeburgerd gebruik van diverse navigatiesystemen, komt het nog maar sporadisch voor dat men de weg kwijt is. Anders is het in figuurlijke zin. Dan kan men nog steeds makkelijk de weg kwijt zijn, of zo u wilt, “hij/zij spoort niet helemaal”. Het kan natuurlijk niet uitblijven of het navigeren dringt door in de muziekwereld. Oh, zult u zeggen, er zijn genoeg muzikanten die niet sporen, die zogezegd de weg kwijt zijn. Klopt helemaal, maar dat even ter zijde. We nemen een willekeurig muziekstuk onder de loep. Bijvoorbeeld de Holiday suite van Erik Ball. Een prachtig nummer in drie delen voorzien van diverse navigatietrucjes in de partituur. Herhalingen van complete gedeeltes, verwijzingen naar het begin of een bijzonder teken met daaraan gekoppeld een verwijzing naar het finale deel van het muziekstuk. Soms zijn die verwijzingen en herhalingen zo lastig in de bladmuziek terug te vinden dat men letterlijk even de muzikale weg kwijt is. Als dat al voor de orkestleden geldt, die immers maar enkele a4tjes op de lessenaar hebben staan, hoe lastig moet dan deze muzieknavigatieklus voor de dirigent zijn. Het kan maar zo gebeuren dat de navigator van het orkest twintig pagina’s of meer terug moet om de draad op te pakken. Let u maar eens op, soms ziet u een dirigent met krachtige bewegingen in tomeloze vaart vele pagina’s achtereen omslaan. Gaat u er dan gerust van uit dat de beste man of vrouw even het kruispunt van de muzikale route niet in het vizier heeft. U herkent het direct als de aansluiting hersteld is. De drukke bladerbewegingen gaan gracieus over in tweehandige bewegingen naar het hele orkest en de route wordt zonder dat iemand een wegonderbreking heeft opgemerkt vloeiend vervolgd. Anders is het als een muzikant de afslag niet tijdig weet te vinden. In het geval dat deze muzikant de noten uit het hoofd weet te spelen is er een kans dat de afslaghobbel onopgemerkt wordt genomen. Indien dit niet lukt dan is 5