Terzet-Digitaal Congres-16-mevr. A. Denekamp

TERZET 25 JAAR- DIGITAAL CONGRES 2018 4 De omgeving In principe kunnen alle technische materialen feedback geven. Onze omgeving zal in de toekomst veel meer gebruikt worden om op maat met ons te communiceren. Een simpel voorbeeld, die we al gebruiken, is bijvoorbeeld de elektrische tandenborstel waarbij een lampje gaat branden als je te hard poetst. Dit is ook handig voor in je toetsenbord: een lampje dat gaat branden als je te hard op de toetsen drukt, of een muis die trilt als je het onnodig lang vast hebt. En dan hebben we het nog niet eens gehad over een moderne auto, waarbij het stuur gaat trillen als je afgeleid bent en talloze andere interventies kan doen om de veiligheid te beïnvloeden. Ook in de werkomgeving zijn er talloze innovaties op het gebied van ergonomie en gezondheid, zoals gereedschap dat tracking sensoren heeft, zodat werknemers op de bouwplaats niet onnodig tijd verspillen met zoeken. Ook kan het gereedschap aangeven wanneer onderhoud nodig is en wat het defect is, en kan het zich automatisch instellen op het opvangen van trillingen en onverwachte situaties (Anesi, 2017). Smart technology in onze omgeving leidt tot een betere functionaliteit, meer (intuïtief) gebruikersgemak, veiligheid, verminderde kans op fysieke klachten, en verhoogde inzetbaarheid, helemaal als het gekoppeld gaat worden aan onze wearables met persoonlijke informatie. Waarom niet? Het is de trend dat smart technology en wearables een steeds belangrijkere plaats gaan innemen in ons werk en sociale leven. Het potentieel is enorm. Er kan meer op de wens van het individu gestuurd worden, het werk wordt meer intuïtief en veiliger, het leidt tot een beter gevoel van welzijn en satisfactie, verminderd de kans op fysieke klachten en kan productiviteit positief beïnvloeden. Recent onderzoek wijst uit dat ongeveer de helft van de werknemers bereid is wearables te gebruiken als deze de veiligheid en gezondheid positief beïnvloeden. Privacy en geheimhouding van data, compliance van medewerkers, kosten en het ontwerp worden genoemd als mogelijke obstakels (Schall et al, 2018). Zoals eerder genoemd in dit artikel, is het van belang om na te denken over de grenzen van het gebruik van technologie. In de eerste instantie om onze privacy te bewaken. Alle data die verzameld wordt, kan leiden tot datalekken of onjuist gebruik. Het laatste wat we moeten wensen, is dat we toe gaan naar een systeem waar al jaren geleden voor werd gewaarschuwd: Big Brother. En denk niet dat dit ver weg is, in China wordt hier uitgebreid mee geëxperimenteerd: drie keer door een rood stoplicht lopen en je krijgt geen hypotheek meer. Al zal het in Nederland niet zo ver komen, je kunt bij de voorbeelden in dit artikel gemakkelijk een vervelende nasmaak krijgen. Word je wearable uitgelezen door je baas? En wat heeft dit voor gevolgen tijdens een functioneringsgesprek of bij verzuim? Het is belangrijk dat we nadenken over ethiek en grenzen bij het gebruik van wearables en smart technology. Waarom wel? Veel redenen voor het gebruik van smart technology zijn in dit artikel al genoemd. Mijn persoonlijke mening komt vanuit het snijvlak tussen mijn opleidingen en zoektocht naar hoe een mens beter kan functioneren in zijn omgeving. Vanuit de klassieke oefentherapie weet ik het belang van gezond bewegingsgedrag, en hoe dit te beïnvloeden. Dit vergt echter therapietrouw, inzet en constante bewustwording van de medewerker/patiënt. Vanuit de ergonomie zoek ik naar manieren om het (bewegings-) gedrag van de medewerker te beïnvloeden door de interactie met de omgeving te onderzoeken. Hoe kan een beter design leiden tot meer gebruikersgemak, veiligheid of minder klachten? En hoe kan werk beter georganiseerd worden zodat de productie verbeterd én de werknemer prettiger werkt? Op basis van welke gegevens maakt een werknemer beslissingen, en hoe is dit te beïnvloeden? Smart technology kan hierin een belangrijke rol spelen. Niet alleen signaleert het eventuele problemen, het kan ook aansturing geven zodat de werknemer er zelf niet iedere keer over na hoeft te denken. Dit kan enerzijds gebeuren door input vanuit de persoon zelf, door wearables, of door input vanuit de omgeving, bijvoorbeeld door feedback via technische oppervlakken. Ook kunnen deze twee in de toekomst aan elkaar verbonden worden, om de werkomgeving nog meer af te kunnen stemmen op de individuele wensen en behoeften van het individu. Amber Denekamp